Tayvan’ın Ulusal Sağlık Sigortası: Evrensel Sağlık Kapsamı için Bir Model
Dr. Shih-Chung CHEN( 陳時中部長)
Çin Cumhuriyeti (Tayvan) Sağlık ve Refah Bakanı
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yıllardır Üye Devletlere 2030 yılı itibari ile evrensel sağlık kapsamına erişmek için harekete geçmeye çağırdı. Bir DSÖ üyesi olmasa da Tayvan 1995'ten bu yana adanın 23 milyonluk vatandaşına evrensel sağlık sigortası sundu.
Tayvan, işçiler, çiftçiler ve devlet çalışanları için nüfusun sadece yarısını kapsayan mevcut sigorta sistemlerinden tıbbi programları entegre ederek Ulusal Sağlık Sigortası (USS) girişimini başlattı. Bu, yaş, finansal durum veya istihdam durumundan bağımsız olarak, tüm vatandaşlara doğumdan eşit teminat sağlamak için genişletilmiştir. Ayrıca, Tayvan'da yasal olarak çalışan veya ikamet eden tüm yabancılar da aynı kapsama sahiptir.
USS, Hükümet tarafından yürütülen tek-ödeyici modeline dayanmaktadır. Tayvan'da yaşam beklentisi daha sonra belli başlı OECD ülkelerinde görülen düzeylere yükseldi; kadınlarda ortalama olarak 83,4 yaşında ve erkeklerde 76.8'e çıktı. Ancak, Tayvan'da sağlık maliyetleri, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki en gelişmiş ülkelerden çok daha düşük olup, 2016'da GSYİH'nın sadece yüzde 6,3'ünü temsil eden yılda kişi başına 1.430 Amerikan Dolarıdır. İdari maliyetler, toplamın yüzde 1'inden daha azında gerçekleşir ve kamu memnuniyeti yüksektir, 2017'de yüzde 85.8.
Tayvan’ın sağlık sistemi, sosyoekonomik manzaradaki değişimler nedeniyle sürdürülebilirliğini sağlamak için son 20 küsur yıl boyunca çeşitli reformlar geçirmiştir.
Küresel Bütçe Ödemesinin, Hizmet-Ücreti geri ödeme yönteminin üzerine uygulanması, yıllık tıbbi harcama büyümesini 2003'ten bu yana yüzde 12'den yüzde 5'e etkili bir biçimde düşürmüştür.
Ve; primlerin toplanma şekli de tamamen bordro bazından, sermaye kazançlarına dayalı tamamlayıcı primleri katmaya değiştirilmiş ve bu da Ulusal Sağlık Sigortası Fonuna bir ek katkı oluşturmuştur.
Buna ek olarak; USS’nın bilgi sistemi bulutlara (cloud) aktarılarak, hastaneler, klinikler ve doktorların tıbbi bilgilere ulaşmasını çok daha kolay hale getirmiştir. Hastaneleri bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramalarını yüklemeye teşvik ediyoruz, böylece takip konsültasyonları için erişilebilirler. “Benim Sağlık Bankam” adlı kişiselleştirilmiş bulut tabanlı hizmet, hastaların tıbbi kayıtlarını istedikleri zaman kontrol etmelerini sağlar.
Hükümet, dezavantajlı grupları etkileyen sağlık eşitsizliklerini azaltmak için geniş çapta önlemler almıştır. İşsizlerin yanı sıra, düşük gelirli ve fakirliğe yakın hane halkları için prim sübvansiyonlarımız var. Ayrıca sınırlı sağlık hizmeti kaynakları olan alanlarda hizmet sunumu geliştirdik ve tıbbi kapasitelerini ve niteliklerini güçlendirmek için uzak bölgelerde Entegre Dağıtım Sistemi (EDS) uyguladık. Aynı zamanda yerli halk için koruyucu sağlık hizmetleri konusunda sübvansiyonlar sağladık.
Küreselleşmiş bir dünyada, ülkelerin kendi sağlık sorunlarını kendi başlarına üstesinden gelmeleri imkansızdır. Disiplinler arası ve uluslararası işbirliği ile dünya vatandaşlarının sürekli ve uygun maliyetli küresel bir sağlık sistemini oluşturabilir ve DSÖ’nün herkes için sağlık nihai hedefini gerçekleştirebiliriz.
Tayvan, hizmet sağlayıcı yönetiminden finansmana ve sosyoekonomik değişim ile başa çıkmaya kadar evrensel bir sağlık sigortası sisteminin oluşturulması ve sürdürülmesinde büyük deneyime sahiptir. Dahası, Tayvan’ın sağlık sisteminin diğer ülkeler için bir model olarak hizmet edebileceğine inanıyoruz . Tayvan, sağlam bir küresel sağlık ağı oluştururken yapıcı bir rolü vardır ve deneyimlerimizi diğer ülkelerle paylaşmanın en iyi yolu, Dünya Sağlık Asamblesine ve Dünya Sağlık Örgütüne katılmaktır
Siyasi engellemenin, Tayvan'a geçtiğimiz yıl 70. Dünya Sağlık Asamblesine gözlemci olarak davet edilmemesine yol açmış olması üzüntü vericidir. Dünya Sağlık Örgütü sadece kendi Anayasasına uymamakla kalmamış, aynı zamanda dünyanın dört bir yanından gelen birçok milletten ve uluslararası sağlık grubundan Tayvan'ın dahil edilmesine yönelik yaygın çağrıları da göz ardı etmiştir. Yine de buna rağmen, Tayvan bölgesel ve küresel hastalık önleme ağlarının geliştirilmesine yardımcı olmaya ve diğer ülkelerin sağlık sorunlarının üstesinden gelmelerine yardımcı olma konusunda adanmıştır.
Bu ortama rağmen, Tayvan, DSÖ’nün kusursuz bir küresel hastalık önleme ağı vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik küresel çabaların bir parçası olarak, bu yıl 71inci Dünya Sağlık Asamblesine profesyonel ve pragmatik bir şekilde katılmaya çalışmaktadır. Bu, aynı zamanda, 2030 yılına kadar her yaştan herkes için sağlıklı yaşamı ve refahı teşvik eden BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 3 ile uyumludur.
Bu nedenle, DSÖ ve ilgili tarafların Tayvan'ın dünya çapında insan sağlığını geliştirme konusundaki uzun süreli katkılarını tanımasını ve Tayvan'ın bu yılki Dünya Sağlık Asamblesinde gözlemci olarak yer almasının önemini ve meşruluğunu kabul etmesini istiyoruz. Çünkü herkes için sağlık elde etmeye, Tayvan yardımcı olabilir.
